θέματα προαγωγικών εξετάσεων α γυμνασίου γλώσσα

Γραπτές Προαγωγικές εξετάσεις περιόδου Ιουνίου 2016-17 Μάθημα: Νέα Ελληνική Γλώσσα Τάξη: Α΄ Γυμνασίου Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το εκπαιδευτικό υλικό της ιστοσελίδας www.greenpeace.gr. Ένα καταναλωτικό παραμύθι που παρουσιάζει τις βλαβερές συνέπειες που προκαλεί η παραγωγή προϊόντων, όπως ο καφές. Πικρός καφές για το περιβάλλον Ο κύριος Πράσινος διάβαζε την εφημερίδα του απολαμβάνοντας τον αρωματικό καφέ του. Τελείωνε το αφιέρωμα στην Παγκόσμια Μέρα Περιβάλλοντος και τα στοιχεία του έφεραν τρόμο και δυσάρεστες σκέψεις. «οι πολυεθνικές φταίνε για όλα!» μουρμούρισε. «Έχουν τις κυβερνήσεις του χεριού τους και κάνουν ό,τι θέλουν. Μωρέ, το χρήμα κυβερνά!» Πήρε μια βαθιά ανάσα, ήπιε μια γουλιά καφέ και συνέχισε το διάβασμα. Το φλιτζάνι του καφέ που έπινε ο κύριος Πράσινος έχει να μας πει τη δικιά του ιστορία για την ημέρα του περιβάλλοντος. Ξεκινά από τη συλλογή των κόκκων του καφέ στην Κολομβία. Εκεί πριν τρεις γενιές κόπηκαν τα πρώτα δάση για να στηθούν οι πρώτες φυτείες καφέ. Ο κύριος Πράσινος με δύο φλιτζάνια καφέ που πίνει την ημέρα καταναλώνει το χρόνο περίπου την ετήσια απόδοση 18 δέντρων καφέ. Για να μεγαλώσουν αυτά τα δέντρα χρειάστηκαν πολλοί ψεκασμοί με εντομοκτόνα, τα οποία παρήχθησαν στην κοιλάδα του Ρήνου στη Γερμανία. Τα απόβλητα αυτών των εργοστασίων έχουν ρυπάνει το ποτάμι κι έχουν υποβαθμίσει την πανίδα και τη χλωρίδα. Στην Κολομβία πάλι ένα ποσοστό από τα εντομοκτόνα παρασύρθηκε από τον αέρα και κατέληξε στα πνευμόνια των αγροτών. Υπολείμματα φυτοφαρμάκων ξεπλύθηκαν από τις βροχές και κατέληξαν στα κοντινά ποτάμια. Ο καφές μεταφέρθηκε στο Λονδίνο, ξεφορτώθηκε και καβουρδίστηκε σε υψηλή θερμοκρασία. Το καβούρδισμα του καφέ έγινε με το κάψιμο πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας. Η διύλιση αυτού του πετρελαίου έγινε σε ένα διυλιστήριο γνωστής πετρελαϊκής εταιρίας (απ’ αυτήν που φουλάρει βενζίνη ο Κ. Πράσινος). Οι περίοικοι του διυλιστηρίου διαμαρτύρονται συχνά για τη ρύπανση που προκαλεί και ισχυρίζονται πως οι αναθυμιάσεις ευθύνονται για τα αυξημένα κρούσματα καρκίνου στην περιοχή. Από το Λονδίνο έφτασε στον Πειραιά. Φορτώθηκε σ’ ένα φορτηγό για να μεταφερθεί στο σούπερ μάρκετ που ψωνίζει ο κ. Πράσινος. Το φορτηγό καίει πετρέλαιο με προέλευση το Κουβέιτ. Το φορτηγό κόλλησε στα φανάρια της Κατεχάκη και από το μαρσάρισμα μαύρισε ο τόπος. Εκείνη την ημέρα η Greenpeace με ανακοίνωσή της εξηγούσε πως τα επίπεδα των καρκινογόνων μικροσωματιδίων είναι εξαιρετικά υψηλά στην Αθήνα και πως τα σωματίδια αυτά προέρχονται κυρίως από την καύση του ντίζελ. Θέμα 1: Ποιες δυσάρεστες συνέπειες προκάλεσε η παραγωγή του καφέ που πίνει ο κύριος Πράσινος και σε ποιες περιοχές του κόσμου; Γράψε με τη σειρά ποιες συνέπειες προκάλεσε και το μέρος που συνέβη κάθε μια. (μονάδες 6) Θέμα 2α: Το κείμενο: • αφηγείται την ιστορία του καφέ; • υποστηρίζει ότι η παραγωγή του καφέ έχει άσχημες συνέπειες; • περιγράφει πώς παράγεται ο καφές; Πώς το κατάλαβες; Μπορείς να βρεις δύο στοιχεία μέσα στο κείμενο που υποστηρίζουν τη γνώμη σου; (μονάδες 2) Θέμα 2β: Θέμα 4: Ως εκπρόσωπος των μαθητών του σχολείου σου είσαι καλεσμένος σε μια εκπομπή του τοπικού ραδιοφώνου με θέμα το περιβάλλον. Τι θα πρότεινες να κάνουμε ώστε περιορισμό της ρύπανσης και στην προστασία του περιβάλλοντος; Γράψε δύο παραγράφους.

διαγώνισμα Ιλιάδα

<2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ (Α 393-421) ...αλλ' από τώρ' απ' την σκηνήν την κόρην του Βρισέως, δώρο σ' εμέ των Αχαιών, οι κήρυκες μου επήραν• και, αν δύνασαι, προστάτευσε συ το καλό παιδί σου• ανέβα ευθύς στον Όλυμπον και πρόσπεσε στον Δία, αν χάριν του 'καμες ποτέ με λόγον ή με έργον• συχνά στο σπίτι του πατρός σ' άκουσα να καυχάσαι ότι τον μαυροσύννεφον Κρονίδην εσύ μόνη των αθανάτων έσωσες απ' όλεθρον αχρείον, όταν οι άλλοι Ολύμπιοι επήγαν να τον δέσουν, η Ήρα με την Αθηνάν και ο Ποσειδών ακόμη, και συ, θεά, τον λύτρωσες που φώναξες αμέσως τον μέγαν εκατόγχειρον στες κορυφές του Ολύμπου• απ' τους θεούς Βριάρεως, και απ' τους θνητούς Αιγαίων λέγεται και στην δύναμιν περνά και τον πατέρα• μ' έπαρσιν κάθισεν αυτός στο πλάγι του Κρονίδη, και από τον φόβον του οι θεοί δεν έδεσαν τον Δία. Τα γόνατά του αγκάλιασε και τούτα ενθύμισέ του, στους Τρώας ίσως βοηθός θελήσει αυτός να γίνει, και ακρόγιαλα τους Αχαιούς να κλείσει προς τες πρύμνες να σφάζονται για να χαρούν τον βασιλιά τους όλοι. Να μάθει και ο κραταιός Ατρείδης Αγαμέμνων πόσο ετυφλώθη ν' αψηφά των Αχαιών τον πρώτον». Και δάκρυα χύνοντας πολλά του απάντησεν η Θέτις: «Υιέ μου, τι σ' ανάσταινα τον πικρογεννημένον; Άλυπος καν και αδάκρυτος να κάθοσουν στες πρύμνες, αφού δεν θέλ' η μοίρα σου πολύν καιρόν να ζήσεις• αλλ' είσαι και ολιγόζωος και πίκρες ποτισμένος σαν κανείς άλλος• άμοιρα στο σπίτι σ' εγεννούσα• κι εγώ τον λόγον σου να ειπώ του βροντοφόρου Δία, στον χιονισμένον Όλυμπον θα υπάγω, αν θα μ' ακούσει• 1. Ποιο είναι το αίτημα του Αχιλλέα και γιατί η Θέτιδα είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να το υλοποιήσει; Να δικαιολογήσετε την απάντηση με στίχους από το κείμενο. 4μονάδες 2. Με βάση τις γνώσεις σου για το θέμα και το περιεχόμενο της Ιλιάδας να απαντήσεις ποιο από τα δύο κυριαρχεί στην ενότητα και να δικαιολογήσεις την απάντησή σου και με αναφορά στους σωστούς στίχους. 4μονάδες 3α. Να χωρίσεις το απόσπασμα σε ενότητες και να δώσεις ένα σύντομο τίτλο για την κάθε μια. 3β. Εντοπίστε στο κείμενο δύο στερεότυπες - τυπικές εκφράσεις/επίθετα που χρησιμοποιεί ο Όμηρος και χαρακτηρίζει ήρωες ή θεούς. …………………………………. …………………………………. 3γ. Η εμφάνιση της Θέτιδας γίνεται με επιφάνεια ή με ενανθρώπιση; Να εξηγήσεις την επιλογή σου. 1 μονάδα 3δ. Στο στίχο αν δύνασαι, προστάτευσε συ το καλό παιδί σου υπάρχει: • προοικονομία • επική ειρωνεία • επιβράδυνση Να εξηγήσεις γιατί. 4α. Να χαρακτηρίσεις τον Αχιλλέα αποδίδοντας τρία τουλάχιστον επίθετα που θα δικαιολογήσεις και με στίχους από το κείμενο. 4β. Να παρουσιάσεις τρία συναισθήματα της Θέτιδας που θα δικαιολογήσεις και με στίχους από το κείμενο.

Διαγώνισμα Α΄ γυμνασίου Νεοελληνικής Γλώσσας σύμφωνα με το νέο τρόπο αξιολόγησης Ελεύθερος χρόνος και παιδιά Τα παιδιά σήμερα περνούν σχεδόν το σύνολο του χρόνου τους στο σχολείο, στη μελέτη και σε οργανωμένες δραστηριότητες. Σε σχέση μάλιστα με το παρελθόν, που κυριαρχούσε το παιχνίδι, οι αθλητικές δραστηριότητες, οι οποίες πολλές φορές συνδυάζονταν με το παιχνίδι, το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων, οι οικογενειακοί περίπατοι, στις μέρες μας το παιχνίδι από ομαδικό γίνεται μεμονωμένα μέσα από κάποια παιχνιδομηχανή, η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων μπορεί να γίνει από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή άλλα μέσα, το ομαδικό παιχνίδι στη γειτονιά αντικαθίσταται με τα on-line παιχνίδια στο διαδίκτυο με φανταστικούς ή άγνωστους συμπαίκτες. «Τα παιδιά είναι ευτυχισμένα όταν είναι απασχολημένα με δραστηριότητες που αγαπούν, αλλά η υπερβολική δραστηριότητα μπορεί να τα κάνει δυστυχισμένα», λέει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Καρλ Ονορέ στο Μανιφέστο της χαρούμενης παιδικής ηλικίας, που έχει μεταφραστεί σε 16 γλώσσες. Όλο και περισσότερες έρευνες τονίζουν τη σημασία που έχει στην κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών ο ελεύθερος χρόνος και το μη δομημένο παιχνίδι, δηλαδή το παιχνίδι που δε σχεδίασαν άλλοι. Τις τελευταίες δεκαετίες πολλά παιδιά στερούνται ελεύθερο χρόνο και παιχνίδι γιατί φορτώνονται με δραστηριότητες, που, αν και έχουν σχεδιαστεί για να τους κάνουν καλό, αρκετά συχνά καταλήγουν να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Ως κοινωνία έχουμε δημιουργήσει την πεποίθηση ότι πρέπει να κάνουμε κάτι κάθε στιγμή, κάθε λεπτό και κύριος αποδέκτης είναι τα παιδιά. Οι γονείς αισθάνονται υποχρεωμένοι να δίνουν στα παιδιά τους κάθε πλεονέκτημα (ακόμα και παραπάνω από αυτό που μπορούν να αντέξουν οικονομικά) για να γεμίσουν τις ώρες και τις μέρες των παιδιών με δραστηριότητες. Στην πραγματικότητα όμως ο ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά είναι παραγωγικός και ουσιαστικός. Τις ελεύθερες ώρες τους τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τον κόσμο με τον δικό τους ρυθμό, να αναπτύξουν τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα, να συμμετέχουν σε πράγματα που τα ίδια επιθυμούν να ακολουθήσουν, να δημιουργήσουν τη δική τους ευτυχία και να διαχειρίζονται λογικά τον χρόνο τους. Παράλληλα, το μη κατευθυνόμενο παιχνίδι βοηθά τα παιδιά να εργάζονται από κοινού, να μοιράζονται, να διαπραγματεύονται, να επιλύουν συγκρούσεις και να μαθαίνουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες. Κείμενο διασκευασμένο από το διαδίκτυο, πηγή: https://freetimeseminar.wordpress.com Θέμα 1α (Κατανοώ τι λέει το κείμενο, μονάδες 6) Ποια είναι η άποψη που εκφράζει ο συγγραφέας για τη δημιουργική απασχόληση ; Απαντώ σε 30 περίπου λέξεις, αξιοποιώντας πληροφορίες του κειμένου. Αναφέρω με ποιες εκφράσεις διατυπώνεται η άποψη μέσα στο κείμενο. Θέμα 2α (Δομή και γλώσσα του κειμένου, μονάδες 2+2) Οι παράγραφοι μπλέχτηκαν με τους τίτλους. Αντιστοιχίζω σωστά.(Προσοχή δύο τίτλοι περισσεύουν): 1η παράγραφος Α. Ελεύθερος χρόνος και παιδική ευτυχία 2η παράγραφος Β. Οι δραστηριότητες των παιδιών στην παλιά και τη σημερινή εποχή 3η παράγραφος Γ. Σύγχρονη έρευνα και ρόλος της δημιουργικής δραστηριότητας 4η παράγραφος Δ. Τα πλεονεκτήματα του μη κατευθυνόμενου παιχνιδιού και του ελεύθερου χρόνου για τα παιδιά Ε. Η άποψη των μεγάλων για τη δημιουργική απασχόληση Στ. Τα θετικά και τα αρνητικά από τις δραστηριότητες Θέμα 2β  Εντοπίζω στην πρώτη παράγραφο δύο ρήματα σε χρόνο παρατατικό. Τα καταγράφω. Γιατί τα χρησιμοποιεί ο συγγραφέας σε αυτή τη θέση;  «Στην πραγματικότητα όμως ο ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά είναι παραγωγικός και ουσιαστικός»: υπάρχουν τρία επίθετα μέσα στην πρόταση. Τα κυκλώνω. Βρίσκω τα αντίθετά τους, χρησιμοποιώντας προθέσεις και λόγια μόρια. Τα αλλάζω με τα αντίθετά τους. Τι παρατηρώ τώρα για το νόημα της πρότασης;

Πλουτάρχου βίοι, Αλκιβιάδης 37,1 (για το φύλλο εργασίας 7. Αλκιβιάδης)

Μετάφραση Και στον Αλκιβιάδη που έλεγε και συμβούλευε να αγκυροβολήσουν στη Σηστό, δεν έδιναν καμία προσοχή οι στρατηγοί, μάλιστα ο Τυδέας προσβλητικά του ζήτησε να φύγει. Γιατί δεν ήταν εκείνος, αλλά άλλοι οι στρατηγοί. Και ο Αλκιβιάδης επειδή υποπτεύθηκε κάτι για προδοσία μεταξύ τους, και σε γνωστούς του, όσο τον οδηγούσαν έξω από το στρατόπεδο έλεγε ότι, αν δεν τον είχαν φιμώσει (προπηλακίσει) με αυτόν τον τρόπο οι στρατηγοί μέσα σε λίγες μέρες θα ανάγκαζε τους Λακεδαιμόνιους να ναυμαχήσουν ακόμη και χωρίς τη θέλησή τους ή να χάσουν τα πλοία τους(δηλ. να ηττηθούν). Έδωσε μάλιστα σε μερικούς την εντύπωση ότι υπερηφανευόταν, σ’άλλους πάλι ότι μιλούσε λογικά, αν, παίρνοντας μαζί του Θράκες πολλούς ακοντιστές και ιππείς από την ξηρά πολεμούσε στο πλευρό τους και έκανε επίθεση στο στρατόπεδο των Λακεδαιμονίων. Και βέβαια ότι κατάλαβε καλά τα λάθη των Αθηναίων (ενν. στρατηγών)γρήγορα το απέδειξε η ίδια η κατάσταση.

Μετάφραση, Πλουτάρχου Αλκιβιάδης, κεφ35-36

Και η τελευταία κατηγορία σε βάρος του ήταν η εξής: όταν ο Λύσανδρος είχε σταλεί ως ναύαρχος από τη Σπάρτη και πλήρωνε τέσσερις οβολούς αντί για τρεις σε κάθε ναύτη από τα χρήματα που είχε πάρει από τον Κύρο, εκείνος (δηλ. ο Αλιβιάδης ) έδινε με το ζόρι τους τρείς οβολούς και έφυγε για να αγκυροβολήσει στην Καρία. Και ο Αντίοχος που έμεινε επιμελητής στα πλοία στο πόδι του Αλκιβιάδη, ήταν βέβαια ενάρετος κυβερνήτης, αλλά κατά τα άλλα ανόητος και υπερόπτης. Και, ενώ είχε πάρει διαταγή από τον Αλκιβιάδη να μην ναυμαχήσει, ακόμη κι αν επιτεθούν οι αντίπαλοι, περιφρόνησε τη διαταγή και αφού επάνδρωσε μία τριήρη έπλευσε για την Έφεσο και παραπλέοντας τα εχθρικά πλοία, έβριζε και προκαλούσε. Στην αρχή λοιπόν ο Λύσανδρος τον κατεδίωξε με λίγα πλοία, όταν, όμως, έφτασαν για βοήθεια οι Αθηναίοι, αφού κινήθηκε με όλα τα πλοία και νίκησε, σ κότωσε τον Αντίοχο και πήρε αιχμαλώτους πολλούς και πλοία και έστησε τρόπαιο. Μόλις τα έμαθε αυτά ο Αλκιβιάδης, αφού γύρισε στη Σάμο ανοίχτηκε με όλο το στόλο και προκαλούσε το Λύσανδρο. Στο Λύσανδρο όμως αρκούσε ότι είχε νικήσει και δεν ξανακινήθηκε για ναυμαχία. Και από όσους μισούσαν τον Αλκιβιάδη στο στρατόπεδο, ο Θρασύβουλος, ο γιός του Θράσωνα έφυγε για την Αθήνα για να τον κατηγορήσει. Και οξύνοντας τις αντιδράσεις έλεγε στο λαό ότι ο Αλκιβιάδης κατέστρεψε τα πράγματα και έχασε τα πλοία, επειδή νοιαζόταν μόνον για την εξουσία και αφήνοντας τη στρατηγία σε ανθρώπους που ήξεραν τα πάντα από φαγοπότι και ναυτικές βρισιές, για να μπορεί ο ίδιος να μαζεύει ανενόχλητος χρήματα περιπλέοντας και να τα τρώει με γυναίκες από την Άβυδο και την Ιωνία και να πίνει, τη στιγμή που οι εχθροί ήταν αγκυροβολημένοι λίγο πιο πέρα. Τον κατηγόρησαν και για τα τείχη που έκτισε γύρω από τη Βισάνθη για να είναι ασφαλής, επειδή δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να ζήσει στην πατρίδα του την Αθήνα. Και οι Αθηναίοι πεπεισμένοι εξέλεξαν άλλους στρατηγούς, σαν δείγμα της του θυμού και της αγανάκτησης απέναντί του.

Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη, βιβλίο 13 κεφ.105

Και, αφού τους πλησίασε ο Αλκιβιάδης, τους είπε ότι ο Μήδοκος και ο Σεύθης, οι βασιλείς των Περσών, είναι φίλοι του και συμφώνησαν ότι θα του δώσουν μεγάλη ενίσχυση, αν θέλει να πολεμήσει με τους Λακεδαιμόνιους, γιαυτό αξίωνε να του δώσουν την αρχηγία, υποσχόμενος σε αυτούς ένα από τα δύο ή ότι θα αναγκάσει τους εχθρούς να ναυμαχήσουν (δηλ. το Λύσανδρο )ή ότι θα αγωνιστεί εναντίον τους μαζί με το πεζικό των Θρακών. Αυτά έκανε ο Αλκιβιάδης , επειδή επιθυμούσε να κάνει κάτι σημαντικό για την πατρίδα του και με την ευεργεσία του αυτή να ανακτήσει την αρχική του εύνοια. Οι στρατηγοί , όμως, των Αθηναίων, επειδή νόμιζαν για ό, τι κακό συμβεί θα κατηγορούσαν τους ίδιους, ενώ τα κατορθώματα θα τα προσάψουν όλα στον Αλκιβιάδη, βιαστικά τον πρόσταξαν να φύγει και να μην πλησιάζει πια στο στρατόπεδο

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΑ 2015 OI ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ Γ2γ Brutus ad eam obiurgandam venit 1. ut eam odiurgaret 2. qui eam odiurgaret 3. obiurgatum eam 4. ad eam obiurgandam 5. causa eam obiurgandi = causa eius obiurgandae (δε γράφουμε την τελική πρόταση, εφόσον διευκρινίζεται και κάνουμε υποχρεωτικά γερουνδιακή έλξη, αφού υπάρχει αντικείμενο σε αιτιατική πτώση ) Γ1α postquam Brutus vocatus est clamore ancillarum και στην ενεργητική φωνή χρησιμοποιώντας το ancillae ως υποκείμενο: postquam ancillae vocaverunt Brutum Γ1β quos fidos amicos habui, quos infidos? Γ1δ quod Traqunius dixisse fertur exulans Γ2α «Id exemplum sutōrem quendam incitavit, ut corvum docēret parem salutatiōnem»: Id exemplum sutōrem quendam incitat, ut corvum docat parem salutatiōnem. Γ2β. «Quodsi forte cecidērunt, tum intellegitur»: Μη πραγματικό στο παρόν: quodsi caderent – intellegeretur (Υποτ. Παρατατικού) Μη πραγματικό στο παρελθόν: quodsi cecidissent – intellectum esset (Υποτ. Υπερ.)